بررسي عوامل موثر بر نقش اجتماعي زنان در فعاليت هاي روستايي: مطالعه موردي استان كردستان

چکیده:

عليرغم اينكه زنان به عنوان نيمي از منابع انساني جهان، براي برخورداري از حقوق انساني بايد در برنامه هاي توسعه به ويژه توسعه روستايي مشاركت داشته باشند تا از نتايج آن نيز بهره مند شوند؛ اما واقعيت ها بازنماي اين است كه زنان با وجود مشاركت در بسياري از فعاليت ها در سطح روستا، از جايگاه و رتبه خاص اجتماعي برخوردار نيستند! علت اصلي اين امر، نبود و يا اندك بودن تحقيقات درباره نقش ها و فعاليت هاي زنان روستايي است. اين امر همچنين موجب شده كه زنان در برنامه ريزي ها و سياست گذاري ها مورد توجه قرار نگيرند. از اين رو، در تحقيق حاضر، نقش هاي اجتماعي زنان روستايي، مورد بررسي و مطالعه قرار گرفت تا به برنامه ريزان و سياست گذاران در جهت برنامه ريزي واقعي ياري برساند. براي بررسي نقش هاي اجتماعي زنان، از چارچوب تفكيك عمودي نقش هاي پارسونز استفاده شد و چهار نقش راهبردي، بانفوذ، كمكي و عادي براي بررسي نقش هاي اجتماعي زنان روستايي استان كردستان، مدنظر قرار گرفت. با توجه به اينكه در اين پژوهش، ضمن توصيف نقش هاي اجتماعي زنان، به اثر برخي عوامل فردي و خانوادگي نيز بر نقش هاي اجتماعي زنان توجه شده است؛ بنابراين، اين تحقيق توصيفي- همبستگي محسوب مي شود. ابزار تحقيق، پرسشنامه اي بود كه روايي آن معادل 75 درصد به دست آمد و نمونه گيري با روش خوشه اي- تصادفي صورت گرفت و 210 پرسشنامه از روستاهاي پنج شهرستان سنندج، سقز، ديواندره، مريوان و قروه تكميل گرديد. جامعه آماري، زنان روستايي بالاي 25 ساله بود و براي تحليل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده گرديد. نتايج نشان مي دهد كه ويژگي هاي خانوادگي، موثرترين عامل در تبيين نقش هايي است كه زنان ايفا مي كنند و ويژگي هاي فردي در رتبه دوم قرار دارد. بنابراين، برنامه ها و پيشنهادهايي كه عرضه مي گردد بايد بر اساس ويژگي هاي خانوادگي زنان روستايي و با توجه به آراي مردان آنان تدوين شود تا ضمانت اجرايي داشته باشد.

كليد واژه: زنان روستايي، توسعه روستايي، مشاركت روستايي، مطالعه موردي، كردستان (استان)